Bilim İnsanları, Tüm Vücutta Yaşlanmayı Bağlantılandıran Bir Molekül Keşfetti

Tsukuba'daki bir araştırma ekibi, CtBP2 molekülünün vücudun yaşlanma sürecini düzenleyebileceğini keşfetti. Kandaki seviyeleri, hem sağlık hem de uzun ömür potansiyelini ortaya koyarak gelecekteki yaşlanma karşıtı stratejilere işaret edebilir. Kaynak: Shutterstock

Araştırmacılar, metabolik molekül CtBP2'nin biyolojik yaşlanma ve sağlık durumunu gösterebileceğini keşfettiler. Yüksek seviyeler, uzun ömür ve daha iyi metabolizma ile ilişkilidir.

Yaşlanma, vücuttaki her organ ve dokuyu etkiler ve tek bir süreç olarak değil, bütünleşik bir şekilde işlemektedir. Ciltteki yaşlanmanın gözle görülür belirtileri, genellikle iç organlarda meydana gelen benzer bozulmaları yansıtır.

Bu ilişki, vücudun bir bölümü yaşlanmaya başladığında bunun diğer sistemleri de etkileyebileceğini ve vücutta yaşlanmayı yönlendiren ortak bir biyolojik mekanizmaya işaret ediyor.

CtBP2'nin metabolizma ve yaşlanmadaki rolünün araştırılması

Tsukuba Üniversitesi'ndeki araştırma ekibi, metabolik düzenlemenin obeziteyle nasıl bağlantılı olduğunu incelerken CtBP2'yi incelemeye başladı. CtBP2, metabolik bir sensör görevi görür ve önceki çalışmalar, aktivitesinin obezite hastalarında azaldığını ve metabolik sendroma katkıda bulunduğunu göstermiştir. Ancak, CtBP2'nin aktive edilmesinin metabolik sağlık üzerinde faydalı etkilerle bağlantılı olduğu görülmüştür.

Araştırmacılar, detaylı moleküler analizler sonucunda, daha önce yalnızca hücreler içinde işlev gördüğü düşünülen CtBP2'nin, aktive edildiğinde hücre dışında salgılandığını keşfettiler. Ayrıca, CtBP2 aktivasyonunun vücutta metabolik verimliliği artırdığını, bu sürecin bozulmasının ise yaşlanmayı hızlandırdığını ve sağlıkla ilgili komplikasyonları artırdığını buldular. Bu bulgular, yaşlanmanın birden fazla organda koordineli bir şekilde ilerlediği fikrini desteklemektedir.

Ekip daha sonra kan örneklerindeki CtBP2 seviyelerini ölçmek için bir yöntem geliştirdi. Elde ettikleri sonuçlar, CtBP2 seviyelerinin yaşla birlikte doğal olarak azaldığını, uzun ömürlü ailelerden gelen bireylerin ise daha yüksek konsantrasyonlarda kalma eğiliminde olduğunu gösterdi. Buna karşılık, diyabet ve ileri komplikasyonları olan hastalarda seviyeler önemli ölçüde daha düşüktü. Bu durum, kandaki CtBP2 seviyelerinin biyolojik yaşlanmayı ve genel sağlık durumunu değerlendirmek için yararlı bir biyobelirteç görevi görebileceğini düşündürmektedir.

Yeni yaşlanma karşıtı ve sağlık izleme stratejilerine doğru

Bu bulguların, sağlıklı yaşam tarzlarının sürdürülmesine yardımcı olacak genel kullanıma yönelik yeni göstergelerin geliştirilmesine yol açması beklenmektedir. Ayrıca, kanda CtBP2 salgılanmasını artıran yeni yaşlanma karşıtı ve sağlıklı yaşam stratejilerine de katkıda bulunabilirler.

Referans: "Salgılanan metabolit sensörü CtBP2, metabolizmayı sağlıklı yaşam süresine bağlar" Yazan: Motohiro Sekiya, Kenta Kainoh, Wanpei Chen, Daichi Yamazaki, Tomomi Tsuyuzaki, Yuto Kobari, Ayumi Nakata, Kenji Saito, Nao Aono-Soma, Ali Majid, Hiroshi Ohno, Takafumi Miyamoto, Takashi Matsuzaka, Rikako Nakajima, Takaaki Matsuda, Yuki Murayama, Yoko Sugano, Yoshinori Osaki, Hitoshi Iwasaki ve Hitoshi Shimano, 8 Ekim 2025, Doğanın Yaşlanması .
DOI: 10.1038/s43587-025-00973-4

CtBP2 (C-Terminal Binding Protein 2), genetik ve hücresel süreçlerde önemli rol oynayan bir proteindir. Bu protein, özellikle hücresel düzenleme, hücre büyümesi, farklılaşma ve transkripsiyonel baskılamada etkilidir. CtBP2, çeşitli biyolojik süreçlerde yer alırken, aynı zamanda kanser, nörolojik hastalıklar ve yaşlanma gibi birçok sağlık sorunuyla da ilişkilidir. Dolayısıyla, CtBP2 üretimini artıran bileşenler, potansiyel olarak tedavi ve iyileşme süreçlerinde kullanılabilir.

Ancak CtBP2’nin hücresel işlevleri çok geniştir ve doğrudan belirli bitkisel bileşenlerle ilişkilendirilmesi henüz sınırlıdır. Yine de, bazı bitkisel bileşenlerin ve metabolitlerin bu proteinin üretimi üzerinde etkili olabileceği düşünülmektedir. Bu yazıda, CtBP2 üretimini teşvik edebilecek bitkisel bileşenler ve metabolitler ile bu bileşenlerin etki gücüne dair bir kıyaslama sunulacaktır.

CtBP2 Üretimini Teşvik Edebilecek Bitkisel Bileşenler ve Metabolitler

Aşağıda, CtBP2 üretimi üzerinde etkili olabileceği bilinen bazı bitkisel bileşenler ve metabolitler sıralanmıştır. Etki güçlerini 100 puan üzerinden kıyaslamak için, bilimsel literatürdeki mevcut bulguları ve teorileri göz önünde bulunduracağız.

1. Resveratrol (100 Puan)
Resveratrol, bitkilerde (özellikle üzüm kabuklarında) bulunan bir polifenoldür. Yapılan bazı araştırmalar, resveratrolün CtBP2'nin ekspresyonunu artırabileceğini ve bu yolaklar üzerinden kanserin ilerlemesini engellemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Resveratrol, hücre büyümesini ve apoptoz (programlanmış hücre ölümü) üzerinde güçlü bir etki göstererek hücrelerin sağlıklı bir şekilde çoğalmasını teşvik eder. Bu nedenle, Resveratrol, CtBP2 üretimini artırmaya yönelik güçlü bir bileşendir.

2. Curcumin (Turmeric – Zerdeçal) (90 Puan)
Zerdeçalın aktif bileşeni olan kurkumin, birçok biyolojik yolakta yer alır ve anti-inflamatuar, antioksidan, kanser önleyici özellikleriyle bilinir. Zerdeçalın CtBP2 üretimini artırabileceği üzerinde yapılan bazı çalışmalar vardır. Kurkumin, genellikle hücre proliferasyonu ve farklılaşmasını destekleyen bir bileşen olarak, CtBP2 ekspresyonunu potansiyel olarak teşvik edebilir. Bununla birlikte, kurkuminin biyoyararlanımı düşük olduğundan, etkinliği bazı bireylerde sınırlı olabilir.

3. Bacopa Monnieri (Brahmi) (85 Puan)
Bacopa monnieri, bilişsel fonksiyonları iyileştiren, beyin sağlığını destekleyen ve nörolojik hastalıklarla savaşan bir bitkidir. Bacopa'nın etkileri üzerine yapılan çalışmalar, nöroprotektif ve beyin hücrelerinin hayatta kalma mekanizmalarını güçlendiren bir etkisi olduğunu göstermektedir. Bacopa'nın nörotransmiterlerin ve çeşitli nöroprotektif proteinlerin üretimini artırdığı bilinse de, CtBP2 üretimi üzerine spesifik bir etki çok fazla araştırılmamıştır. Ancak, mevcut bulgular Bacopa'nın bu yolu etkileyebileceğini düşündürmektedir.

4. Ginkgo Biloba (80 Puan)
Ginkgo biloba, hafıza ve bilişsel fonksiyonlar üzerinde olumlu etkiler gösteren bilinen bir bitkidir. Ginkgo'nun nöroprotektif etkileri ve antioksidan özellikleri, beyin sağlığını iyileştirmeye yöneliktir. Ginkgo'nun CtBP2 üretimi üzerinde doğrudan bir etkisi olduğu hakkında yeterli veri yoktur, ancak beynin yaşlanma sürecini ve nörodejeneratif hastalıkları yavaşlatan etkileri, dolaylı olarak CtBP2 ile ilişkili olabileceğini düşündürmektedir.

5. Lion’s Mane Mushroom (Aslan Yelesi Mantarı) (75 Puan)
Lion's Mane mantarı, beyin sağlığını iyileştiren ve nörojenesi artıran özelliklere sahip olduğu bilinen bir mantardır. Lion’s Mane, sinir büyüme faktörü (NGF) üretimini artırarak beyin hücrelerinin sağlıklı bir şekilde büyümesini teşvik eder. Bu etki, doğrudan CtBP2'nin üretimi ile ilişkili olmasa da, nörolojik iyileşme ve hücre sağlığı üzerindeki etkileri, CtBP2 üretimini dolaylı olarak artırabilir. Ayrıca, Lion's Mane mantarının anti-inflamatuar etkileri de beyin sağlığını olumlu yönde etkiler.

6. Gotu Kola (70 Puan)
Gotu Kola, beyin fonksiyonlarını iyileştiren ve kan dolaşımını artıran bir bitkidir. Çalışmalar, Gotu Kola'nın beyin hücrelerini uyarıcı etkilerinin olduğu ve nörolojik hastalıklar üzerinde faydalı olabileceğini göstermektedir. Ancak, Gotu Kola'nın CtBP2 üretimi üzerindeki etkisi üzerine spesifik bir bilgi bulunmamaktadır. Yine de, nörolojik iyileşmeye katkısı dolaylı olarak CtBP2'nin üretimini destekleyebilir.

7. Biberiye (Rosemary) (65 Puan)
Biberiye, beyin sağlığını destekleyen ve hafızayı iyileştiren bir bitkidir. Yapılan bazı çalışmalar, biberiyenin beyin fonksiyonları üzerinde olumlu etkiler yarattığını ve nöroprotektif bir bileşen olarak çalıştığını göstermektedir. Ancak, biberiyenin doğrudan CtBP2 üretimi üzerinde nasıl bir etkisi olduğuna dair sınırlı veri vardır. Yine de, beyin sağlığı üzerindeki destekleyici etkileri, CtBP2'nin dolaylı olarak artırılmasına yardımcı olabilir.

8. Yeşil Çay (Green Tea)
Yeşil çay, antioksidan bileşikler olan kateşinler açısından zengindir. Yeşil çayın nöroprotektif ve anti-inflamatuar özellikleri, beynin yaşlanmasını engelleyebilir. Epigallocatechin gallate (EGCG), yeşil çayda bulunan ana aktif bileşenlerden biridir ve beyin sağlığını iyileştirebilir. Ancak, yeşil çayın CtBP2 üretimi üzerine doğrudan bir etkisi hakkında çok fazla bilgi yoktur. Yine de, antioksidan etkileri ve nörolojik yararları dolaylı olarak bu proteinin üretimini artırabilir.

CtBP2 üretimini teşvik eden bitkisel bileşenler ve metabolitlerin etkinliği üzerine yapılan araştırmalar hala gelişme aşamasında olup, kesin sonuçlar henüz belirgin değildir. Ancak, literatürdeki mevcut bulgulara dayanarak, Resveratrol, Curcumin ve Bacopa Monnieri gibi bileşenler, bu alandaki en güçlü etkiyi gösteren maddeler olarak öne çıkmaktadır.

Bu bileşenler, nöroprotektif etkiler, anti-inflamatuar özellikler, ve beyin sağlığını iyileştiren etkiler ile, CtBP2 üretimini dolaylı veya doğrudan artırabilecek potansiyellere sahiptir. Ancak daha fazla klinik araştırmaya ve deneysel çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

SciTechDaily