AYURVEDA TEORİLERİ:

TRİDOSHA (HOMEOPATİ) ve PRAKRİTİ (METABOLİZMA) KAVRAMLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Ayurveda'nın Temelleri

Ayurveda, binlerce yıl öncesine dayanan ve doğa ile insan sağlığı arasında derin bir ilişki kuran geleneksel bir Hint tıbbı sistemidir. Ayurveda'nın temel kavramlarından biri olan tridosha, insanın beden yapısının ve temel işlevlerinin anlaşılmasına yardımcı olur. Tridosha, üç ana enerji olan Vata, Pitta ve Kapha'nın dengesi üzerinden bireylerin sağlık durumunu tanımlar. Her bir dosha, vücudun belirli bir işlevini temsil eder ve bu üç enerji arasındaki uyum, sağlığın devamlılığı için hayati bir öneme sahiptir.

Prakriti: Bireysel Metabolizma

Diğer bir önemli kavram ise prakriti, yani bireyin metabolizmasıdır. Her insanın kendine özgü bir prakriti'si vardır ve bu, genetik yapı, beslenme alışkanlıkları ve çevresel faktörler ile şekillenir. Prakriti, kişinin sağlıklı bir yaşam sürmesi için gereken özellikleri belirlerken, batı tıbbının fonksiyonel tıp alanında benzer kavramlar bulunmaktadır. Örneğin, bir bireyin metabolizma tipi, beslenme ve yaşam tarzı üzerinde önemli bir etkide bulunabilir. Böylelikle, Ayurveda ve fonksiyonel tıp arasındaki paralellikler, modern bilim ile geleneksel uygulamalar arasında bir köprü kurar.

Tridosha – Ayurveda Teorisi ve Prakriti’nin Modern Yorumu

Ayurveda’nın en temel kavramlarından biri olan Tridosha teorisi, insan sağlığını anlamak ve kişiselleştirilmiş tedavi yöntemleri geliştirmek için binlerce yıldır kullanılan bir çerçevedir. Bu teoriye göre her birey, üç temel enerji veya düzenleyici prensipten oluşur: Vata, Pitta ve Kapha. Bu üç doşa, bedensel ve zihinsel süreçlerin tamamını yönetir; bireyin fizyolojisini, psikolojisini ve hastalıklara yatkınlığını belirler.

1. Prakriti ve Bireyselleştirilmiş Sağlık

• Prakriti, kişinin doğuştan sahip olduğu doşa kombinasyonudur. Bu kombinasyon, yaşam boyu değişmeden kalır ve bireyin sağlık eğilimlerini, güçlü ve zayıf yönlerini belirler.

• Ayurveda’ya göre, prakriti analizi sayesinde bir kişinin hangi hastalıklara yatkın olduğu, hangi yaşam tarzı ve beslenme biçiminin ona uygun olduğu anlaşılabilir.

• Örneğin:

  • Vata baskın bireyler: Kuruluk, sinirlilik, düzensiz sindirim ve kaygıya yatkındır.

  • Pitta baskın bireyler: İltihap, sindirim sorunları, öfke ve aşırı ısıya duyarlıdır.

  • Kapha baskın bireyler: Obezite, halsizlik, aşırı kilo ve metabolik yavaşlığa eğilimlidir.

Bu bireyselleştirilmiş yaklaşım, Ayurveda’nın modern tıpta da giderek önem kazanan kişiselleştirilmiş tıp anlayışıyla örtüşmektedir.

2. TriDoşa'nın Özellikleri

Vata – Hareket ve Akış

Fonksiyonları: Dolaşım, solunum, sinir iletimi, boşaltım.

Kişilik eğilimleri: Enerjik, yaratıcı, hızlı düşünen; ancak kaygıya ve düzensizliğe yatkın.

Denge için öneriler: Düzenli rutinler, topraklayıcı besinler, yeterli uyku ve sakinleştirici aktiviteler.

Pitta – Dönüşüm ve Metabolizma

Fonksiyonları: Sindirim, metabolizma, vücut ısısı, enerji dönüşümü.

Kişilik eğilimleri: Zeki, organize, iddialı; ancak öfke, hayal kırıklığı ve inflamasyona yatkın.

Denge için öneriler: Serinletici besinler, stres azaltıcı uygulamalar, meditasyon ve yoga.

Kapha – Yapı ve Stabilite

Fonksiyonları: Vücut yapısı, bağışıklık, depolama, büyüme ve dayanıklılık.

Kişilik eğilimleri: Güçlü, dengeli, sabırlı; ancak hareketsizlik, kilo alma ve halsizliğe yatkın.

Denge için öneriler: Düzenli egzersiz, aktif yaşam tarzı, hafif ve enerji verici beslenme.

3. Doşaların Dengesi ve Sağlık

Ayurveda’ya göre optimum sağlık, üç doşanın dengede olmasıyla mümkündür.

Denge bozulduğunda, bireyin prakriti tipine özgü hastalıklar ortaya çıkar.

Bu nedenle, beslenme düzeni, yaşam tarzı ve stres yönetimi teknikleri doşaların dengelenmesinde kritik rol oynar.

4. Modern Bilimle Kesişim

Fonksiyonel tıp ve sistem biyolojisi perspektifinden bakıldığında, doşalar modern fizyopatolojilerle ilişkilendirilebilir:

Vata → Sinir sistemi ve hareket bozuklukları

Pitta → Metabolik hız, inflamasyon ve sindirim sistemi

Kapha → Anabolizma, obezite ve metabolik sendrom

Bu bağlamda, Ayurveda’nın tridosha teorisi, modern kişiselleştirilmiş tıp anlayışına katkı sağlayabilecek bir tipoloji sistemi olarak değerlendirilmektedir.

5. Sonuç: Holistik Bir Yaşam Anahtarı

Tridosha ve prakriti kavramları, sadece bedensel sağlığı değil, ruhsal dengeyi de kapsayan holistik bir yaşam biçimi sunar.

Bireysel farkındalık: Kişinin kendi doşa kombinasyonunu bilmesi, yaşam tarzı ve sağlık kararlarını bilinçli şekilde yönlendirmesine yardımcı olur.

Kişiselleştirilmiş koruma: Doşaların dengelenmesiyle kronik hastalıkların önlenmesi ve yaşam kalitesinin artırılması mümkündür.

Kültürel–bilimsel köprü: Ayurveda’nın sezgisel tipolojisi, modern biyomedikal araştırmalarla birleştiğinde, geleceğin kişiselleştirilmiş tıbbına güçlü bir katkı sunabilir.

Özetle: Ayurveda’nın Tridosha teorisi, bireyin doğuştan gelen yapısını anlamayı, sağlık risklerini öngörmeyi ve yaşam boyu kişiselleştirilmiş koruma sağlamayı hedefler. Vata, Pitta ve Kapha’nın dengesi, hem bedensel hem ruhsal esenliğin anahtarıdır. Bu kadim öğreti, modern bilimle birleştiğinde, insan sağlığını bütüncül bir perspektiften yeniden tanımlama potansiyeline sahiptir.

Ayurveda/TriiDoşa anlatımını sadece mistik bir öğreti olmaktan çıkarıp; biyofizik, fizyoloji ve kronobiyoloji (zaman biyolojisi) temeline oturttum. Sanskritçe terimleri (Element isimleri vb.) Türkçeleştirerek, bilimsel okuryazarlığı olan herkesin anlayacağı bir akıcılıkla ifade etmeye çalışıyorum.

I . BİYOLOJİK KUVVETLER TEORİSİ: Tridoşa ve İnsan Fizyolojisindeki Yeri

Homeostazın Üç Mimarı

İnsan vücudu, kaosun içindeki mükemmel bir dengedir. Bu dengeyi (homeostazı) sağlayan ve doğadaki temel elementleri biyolojik işlevlere dönüştüren üç ana "Biyo-Enerjetik Kuvvet" vardır. Biz bunlara Doşa diyoruz.

Doşalar, vücudumuzdaki beş temel elementi (Toprak, Su, Ateş, Hava, Boşluk) bir arada tutan ve yöneten yazılımlardır. Dengede olduklarında sağlık, bozulduklarında ise patoloji (hastalık) ortaya çıkar.

1. VATA DOŞA: Hareket ve İletim Enerjisi

Elementler: Hava ve Boşluk

Vata, vücuttaki tüm "kinetik enerjiyi" yönetir. Hareket eden her şey Vata'dır. Biyolojik olarak; sinir iletimi, hücre zarındaki iyon pompaları (Na+/K+), nefes alışverişi ve bağırsak hareketleri (peristaltizm) bu kuvvetin kontrolündedir.

Vata'nın 5 Alt Yöneticisi (Subdoşa):

1. Hayat Nefesi (Prana): Beyin, kafa ve göğüs bölgesi. Duyuların alımı ve zihinsel odaklanmayı yönetir.

2. İfade Enerjisi (Udana): Boğaz ve akciğerler. Konuşma, hafıza ve nefes verme gücüdür.

3. Yayılım Enerjisi (Vyana): Kalp ve tüm dolaşım sistemi. Kanın pompalanması ve besinlerin tüm vücuda dağıtılmasını sağlar.

4. Sindirim Hareketi (Samana): Mide ve ince bağırsak. Sindirim enzimlerini harekete geçirir ve besinleri ayrıştırır.

5. Boşaltım Enerjisi (Apana): Kolon ve pelvik bölge. Dışkılama, idrar, adet döngüsü ve doğum eylemini yönetir.

2. PITTA DOŞA: Dönüşüm ve Metabolizma Enerjisi

Elementler: Ateş ve Su

Pitta, vücudun "termal ve kimyasal enerjisidir". Ateş (asit/enzim) ile suyun (mukus/koruma) tehlikeli dansıdır. Biyolojik olarak; mitokondriyal enerji üretimi, enzim aktivitesi, hormonlar, vücut ısısı ve zeka (bilginin işlenmesi) Pitta'nın alanıdır.

Pitta'nın 5 Alt Yöneticisi (Subdoşa):

1. Zihinsel İşlemci (Sadhak): Beyin ve kalp. Bilgiyi işleme, hafıza, ego ve kararlılık mekanizmasıdır.

2. Kan Yapıcı (Ranjak): Karaciğer ve dalak. Kan üretimi, detoksifikasyon ve safranın renklendirilmesi işlevidir.

3. Cilt Parlaklığı (Bhrajak): Deri. Cildin rengini, ısısını ve emilim kapasitesini yönetir.

4. Sindirim Ateşi (Pachak): Mide ve ince bağırsak. Besinlerin kimyasal olarak parçalanmasından (enzimatik sindirim) sorumludur.

5. Görsel Algı (Alochak): Gözler. Işığı algılama ve görüntüyü işleme yeteneğidir.

3. KAPHA DOŞA: Yapı ve Bağlayıcılık Enerjisi

Elementler: Toprak ve Su

Kapha, vücudun "potansiyel enerjisi ve maddesidir". Biyolojik çimento gibidir. Hücreleri bir arada tutar, yağ dokusunu oluşturur, eklemleri yağlar ve bağışıklık sistemini destekler. Kararlılık, dayanıklılık ve anabolik (yapım) süreçler Kapha'dır.

Kapha'nın 5 Alt Yöneticisi (Subdoşa):

1. Destekleyici (Avalambak): Göğüs, kalp ve akciğerler. Torasik organları koruyan ve destekleyen sıvıdır.

2. Besleyici (Tarpak): Beyin ve omurilik sıvısı (BOS). Sinir sistemini besler, korur ve sakinleştirir.

3. Nemlendirici (Kledak): Mide. Mide duvarını asitten koruyan mukozal tabakadır.

4. Tat Algılayıcı (Bodhak): Dil ve ağız. Tükürük salgısı ve tat duyusunun oluşumunu sağlar.

5. Eklemleri Yağlayıcı (Shleshak): Tüm eklemler. Sinovyal sıvı ile kemiklerin sürtünmesini engeller.

ANATOMİK COĞRAFYA: Vücuttaki Doşa Dağılımı

Vücudumuzu dikey bir harita olarak düşünürsek:

• Üst Bölge (Göğüs ve Kafa): Kapha baskındır. Akciğerler, kalp zarı ve beyin sıvısı buradadır (Mukus ve sıvı alanı).

• Orta Bölge (Mide ve Karaciğer): Pitta baskındır. Sindirim fabrikası, asitler ve enzimler buradadır (Ateş alanı).

• Alt Bölge (Bağırsaklar ve Pelvis): Vata baskındır. Dışkılama, gaz hareketi ve üreme organları buradadır (Hareket alanı).

KRONOBİYOLOJİ: 24 Saatlik Sirkadiyen Ritim

Biyolojik saatimiz, güneşin hareketiyle senkronize olan Doşa döngülerine göre çalışır.

1. Sabah (06:00 - 10:00) | Kapha Zamanı Güneş doğarken doğa sakindir ve nemlidir. Vücut ağırdır.

• Öneri: Uyumaya devam etmek Kapha'yı (uyuşukluğu) artırır. Erken kalkıp hareket etmek metabolizmayı canlandırır.

2. Öğle (10:00 - 14:00) | Pitta Zamanı Güneş en tepededir. Sindirim ateşi (metabolizma) zirve yapar.

• Öneri: Günün en büyük ve besleyici öğünü bu saatte yenmelidir. Zihinsel olarak en keskin olduğumuz, "iş bitirici" zamandır.

3. Öğleden Sonra (14:00 - 18:00) | Vata Zamanı Güneş alçalır, rüzgar ve hareket artar. Sinir sistemi aktiftir.

• Öneri: Yaratıcılık, iletişim ve sosyalleşme zamanıdır. Akşam yemeği hafif olmalıdır.

4. Akşam/Gece (18:00 - 22:00) | Kapha Zamanı Güneş batar, vücut yavaşlar ve uykuya hazırlanır.

• Öneri: 22:00'ye kadar uykuya geçilmelidir. Geç kalmak "ikinci rüzgarı" açar ve uykuyu kaçırır.

5. Gece Yarısı (22:00 - 02:00) | Pitta Zamanı (Detoks Saati) Vücut uyurken, "iç ateş" temizlik yapar. Karaciğer toksinleri işler.

• Kritik: Bu saatte uyanık kalmak veya yemek yemek, karaciğerin detoks enerjisini sindirime harcamasına neden olur; bu da toksin birikimi yaratır.

6. Sabaha Karşı (02:00 - 06:00) | Vata Zamanı Doğa uyanmadan önceki sessizlik ve hareket vaktidir.

• Öneri: Rüyalar artar, boşaltım sistemi (bağırsaklar) harekete geçer. Meditasyon ve nefes çalışmaları için en verimli zamandır.

YAŞAM DÖNGÜSÜ: Biyolojik Evreler

• Çocukluk (0-16 Yaş) | Kapha Çağı: Hızlı büyüme, doku inşası (anabolizm) ve öğrenme dönemidir. Çocukların sık sık nezle (mukus/Kapha) olması doğaldır.

• Yetişkinlik (16-50 Yaş) | Pitta Çağı: Metabolizma hızı, hırs, kariyer, üreme ve üretkenlik dönemidir.

• İleri Yaş (50+ Yaş) | Vata Çağı: Cilt kurur, kemikler incelir, uyku azalır ve vücut küçülür (katabolizm).

Prakriti, Fonksiyonel Tıp ve Sistem Biyolojisinin Büyük Birleşimi

II. KADİM SEZGİ, MOLEKÜLER KANITLA BULUŞUYOR

Mikroskobu en yüksek büyütmeye ayarladığını hayal et. Gördüğün şey sadece bir hücre değil; kaosun kıyısında dans eden muazzam bir şehir.

Hücre zarında sodyum ve potasyum iyonları saniyenin binde birinde yer değiştiriyor; bu elektriksel bir fırtına (Vata). Mitokondrilerin içinde elektronlar zincirleme bir reaksiyonla (ETC) oksijeni yakıyor ve ısı üretiyor; bu biyolojik bir yangın (Pitta). Sitoplazmada ise glikojen depolanıyor, proteinler katlanıyor ve hücrenin yapısı inşa ediliyor; bu, maddenin ve istikrarın kendisi (Kapha).

Binlerce yıl önce Ayurveda, bu biyolojik senfoniyi Tridosha (Üç Kusur/Eğilim) olarak tanımladı. Bugün ise biz buna Sistem Biyolojisi diyoruz. Bu makale, metaforları moleküllere çeviren bir "Biyolojik Rosetta Taşı"dır. Artık hastayı sadece semptomlarına göre değil, biyolojik ritmine ve genomik yazılımına göre analiz eden yeni bir tıp teorisinin temelini atıyoruz.

Biyolojik Rosetta Taşı Metaforu Nedir?

Tarihteki Rosetta Taşı, aynı metnin üç farklı dilde (Hiyeroglif, Demotik ve Antik Yunanca) yazıldığı bir tablettir. Dilbilimciler Yunancayı bildikleri için, hiç bilmedikleri Hiyeroglifleri bu sayede çözdüler.

Projemiz için bu metafor "Biyolojik Çeviri Katmanı" demektir.

III. SİSTEM TEORİSİ HARİTASI: Tridosha’nın Modern Fizyopatolojisi

Burada Tridosha'yı soyut kavramlar olmaktan çıkarıp, veri tabanında (Bayes Teoremi'nde) kullanabileceğimiz ölçülebilir biyolojik değişkenlere dönüştürüyoruz.

1. VATA: Giriş/Çıkış ve Sinyal İletimi (Nöro-Elektrik Matris)

Metafor: Rüzgar ve Boşluk. Bilimsel Karşılık: İyon Kanal Dinamiği, Nörotransmisyon ve Mikrosirkülasyon.

• Biyolojik Derinlik: Vata, membrandaki aksiyon potansiyelidir. Na+/K+-ATPase pompalarının hızı ve sinaptik aralıktaki nörotransmitter (Dopamin, Asetilkolin) döngüsüdür.

• Fonksiyonel Tıp Eksenleri:

  • HPA Ekseni ve Otonom Sinir Sistemi: Vagal tonus (HRV) düşüklüğü ve sempatik dominans, klasik bir "Vata artışı"dır.

  • Enterik Sinir Sistemi: Bağırsak motilitesi (Migrating Motor Complex - MMC). Vata bozukluğu, SIBO (İnce Bağırsak Bakteriyel Aşırı Çoğalma) patofizyolojisindeki motilite kaybıyla birebir örtüşür.

• Klinik İmzalar & Biyobelirteçler:

  • Yüksek Kortizol Awakening Response (CAR) dalgalanmaları.

  • Düşük BDNF (Brain-Derived Neurotrophic Factor) seviyeleri (nöroplastisite kaybı).

  • Düzensiz HRV (Heart Rate Variability).

2. PITTA: Dönüşüm ve Enerji (Metabolik-Enzimatik Ateş)

Metafor: Ateş ve Su. Bilimsel Karşılık: Mitokondriyal Biyoenerjetik, Redoks Potansiyeli ve Enzimatik Kinetik.

• Biyolojik Derinlik: Pitta, Sitokrom P450 enzim sisteminin (CYP) çalışma hızıdır. ATP üretimi sırasında açığa çıkan serbest radikaller (ROS) ve vücudun buna verdiği antioksidan yanıttır (Nrf2 yolu).

• Fonksiyonel Tıp Eksenleri:

  • İnflamasyon (The Inflammation): NF-kB yolunun aktivasyonu ve sitokin fırtınası eğilimi.

  • Karaciğer Faz I/II Detoksifikasyonu: Pitta tipleri, ksenobiyotikleri (toksin/ilaç) çok hızlı metabolize eder ancak Faz II (konjugasyon) yavaş kalırsa, "reaktif ara ürünler" doku hasarı (inflamasyon) yaratır.

• Klinik İmzalar & Biyobelirteçler:

  • Yüksek hs-CRP ve Homosistein (Metilasyon döngüsü stresi).

  • Organik Asit Testinde (OAT) yüksek Laktat veya Pirüvat (Glikolitik kayma).

  • Oksidatif Stres Markerları: Yüksek 8-OHdG (DNA hasarı) ve Lipid Peroksidasyonu.

3. KAPHA: Depolama ve Yapı (Anabolik-Matris Mimarisi)

Metafor: Toprak ve Su. Bilimsel Karşılık: Anabolik Sinyalizasyon (mTOR), Ekstraselüler Matris ve Sıvı Dinamiği.

• Biyolojik Derinlik: Kapha, büyüme faktörleri (IGF-1, İnsülin) ve doku inşasıdır. Ancak patolojisi, "fazla inşaya" (fibrozis, obezite, tümör büyümesi) ve sıvı retansiyonuna (ödem) kayar.

• Fonksiyonel Tıp Eksenleri:

  • İnsülin/Glukoz Dengesi: İnsülin direnci ve metabolik sendrom, biyolojik bir "tıkanıklık" durumudur.

  • Lenfatik Sistem ve Glikokaliks: Damar içi sıvı dengesini sağlayan endoteliyal glikokaliks tabakasının bozulması ve lenfatik drenajın yavaşlaması.

• Klinik İmzalar & Biyobelirteçler:

  • Yüksek Trigliserid/HDL oranı.

  • Yüksek Leptin seviyeleri (Leptin direnci).

  • Yüksek Fibrinojen (Kan viskozitesi artışı).

IV. AYUGENOMİK: Prakriti'den Genotipe (Kanıta Dayalı Bağlantılar)

Geleneksel tıbbın "mizaç" dediği şey, aslında bizim Genetik Polimorfizm (SNP) kombinasyonlarımızdır.

1. Farmakogenomik Köprü (CYP2C19 ve CYP2D6):

   • Bulgu: Pitta prakriti bireylerinde CYP2C19 geninin "Ultra-rapid metabolizer" (aşırı hızlı metabolize eden) varyantlarına (örn. *17 allele) daha sık rastlanır.

   • Klinik Anlamı: Bu hastalar standart doz ilaçlardan fayda görmez veya toksik metabolitler biriktirirler. Bayes sisteminde "İlaç Yan Etkisi" ihtimali hesaplanırken bu genetik veri LR değerini dramatik olarak değiştirir.

2. İmmünogenetik Köprü (HLA Tiplendirmesi):

   • Bulgu: Romatoid Artrit gibi otoimmün hastalıklarda görülen HLA-DRB1 alelleri, inflamatuvar (Pitta) fenotiplerle güçlü korelasyon gösterir.

   • Klinik Anlamı: "Pitta dengesizliği" tanısı, aslında genetik bir otoimmün yatkınlık uyarısıdır.

3. Adaptasyon Genetiği (EGLN1 ve Hipoksi):

   • Bulgu: Yüksek irtifaya adaptasyonu sağlayan EGLN1 genindeki varyasyonlar, vücut sıvılarının ve oksijenin kullanımını yönetir. Kapha tiplerinde görülen ödem ve sıvı tutulumu, bu genin oksijen sensörlerindeki (HIF pathway) farklılıklarla açıklanabilir.

V. KLİNİK AKIŞ: Entegre Algoritma

Bu sistem sadece teorik değildir; hasta kapıdan girdiği anda başlayan bir Karar Destek Algoritmasıdır.

Adım 1: Fenotipik Tarama (Gözlem ve Anamnez)

• Hasta Profili: Hızlı konuşan, cildi kuru, anksiyeteye meyilli, bağırsaklarında gaz şikayeti olan bir hasta.

• Ön Tanı (Hipotez): Vata Dominansı / Disbiyozisi.

• Bayesyen Yaklaşım (Pre-Test Probability): Bu profil, SIBO veya İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) olasılığını %20'den %60'a çıkarır.

Adım 2: Biyobelirteç Doğrulaması (Kanıta Dayalı Tıp)

Şimdi hipotezi laboratuvarla test ediyoruz:

• Test: Dışkı Mikrobiyota Analizi (Zonulin, SCFA) ve Organik Asit Testi (OAT).

• Beklenen Vata Bulguları: Düşük Bütirat (kısa zincirli yağ asidi), yüksek nörotransmitter metabolitleri (VMA, HVA).

• Sonuç: Eğer testler pozitif gelirse, LR+ değeri teşhisini %95 güven aralığına taşır.

Adım 3: Entegre Tedavi (Fonksiyonel ve Tamamlayıcı)

• Beslenme: Vata'yı dengelemek için "Topraklayıcı" diyet (Sıcak, yağlı, pişmiş gıdalar).

• Fitoterapi: Nöromodülasyon için Ashwagandha (Kortizol dengeleyici) ve Magnezyum Glisinat.

• Frekans Tıbbı: Vagal tonusu artırmak için düşük frekanslı (Delta/Theta) biyorezonans veya PEMF uygulamaları.

VI. SONUÇ: Tıbbın Geleceği "Ritim"dedir

Modern tıp bize "hastalığın ne olduğunu" (Patoloji) mükemmel bir şekilde söyler. Ayurveda ve Fonksiyonel Tıp ise "hastalığın kimde ve neden olduğunu" (Etiyoloji ve Zemin) söyler.

Bu ortak teori; genomiği sezgiyle, istatistiği (Bayes) holistik bakışla birleştirir. Bir hücre zarındaki iyon kanalının titremesi (Vata), mitokondrinin ürettiği ateş (Pitta) ve dokunun inşası (Kapha); hepsi aynı biyolojik gerçeğin farklı dillerdeki ifadesidir.

Görevimiz, bu dilleri tercüme etmek ve hastaya özel, matematiksel kesinliğe sahip ama insan doğasıyla uyumlu o "mükemmel reçeteyi" yazmaktır.

Yazar: Dr. Aleksi Konsept: Bütünleşik Tıp Teorisi (Unified Medical Theory)