Çin Bitkisel Tıbbındaki Aktif Maddelerin Sağlıklı Yaşlanma ve Kök Hücre Yenilenmesine Etkisi

Çin Bitkisel Tıbbındaki Aktif Maddelerin Sağlıklı Yaşlanma ve Kök Hücre Yenilenmesine Etkisi

Kök hücreler, vücudun kendini yenileme ve farklı dokulara dönüşebilme potansiyeline sahip özel hücrelerdir. Ancak yaşlanmayla birlikte bu hücrelerin sayısı ve etkinliği azalır; dokuların onarım gücü zayıflar. Bu durum, yaşa bağlı hastalıkların ortaya çıkmasına yol açar.
Bilim insanları, yaşlanan kök hücrelerin yeniden aktif hale getirilmesinin yaşlanmayı yavaşlatabileceğini hatta kısmen tersine çevirebileceğini düşünmektedir. Fakat bu süreç, kök hücrelerin kontrolü, bağışıklık reddi ve farklılaşma dengesizliği gibi zorluklar içerir.

Çin bitkisel tıbbı, binlerce yıldır yaşlanma karşıtı ve doku yenileyici tedavilerde kullanılan doğal bir kaynak olarak görülür. Modern araştırmalar, bu bitkilerin içerdiği bazı aktif bileşenlerin kök hücrelerin çoğalmasını, farklılaşmasını ve canlılığını artırabildiğini göstermiştir. Bu bileşenlerin çoğu “tonik bitkiler” grubundandır — yani enerji, kan ve organ fonksiyonlarını destekleyen bitkilerdir.

Kök Hücre ve Yaşlanma Bağlantısı

Yaşlanmayla birlikte kök hücrelerin mikro çevresi (“kök hücre nişi”) bozulur. Bu da onların yenilenme kapasitesini sınırlar. Eğer bu mikro çevre doğal yollarla desteklenebilirse (örneğin antioksidan, antiinflamatuar veya sinyal düzenleyici bitkisel moleküllerle), kök hücre fonksiyonu yeniden canlandırılabilir.

Çin tıbbında özellikle böbrek, karaciğer ve dalak tonikleyici bitkiler, kök hücre sağlığını destekleyen başlıca gruplardır. Bu bitkiler, hem sistemik enerji (Qi) dengesini hem de hücresel yenilenme yollarını destekler.

Kök Hücre Sinyalizasyonu: WNT ve Hedgehog Yolları Üzerinden Yeni İlaç Keşfi

Kaynak: Songzhu M. An, Qiang P. Ding, Ling-song Li — Acta Pharmacologica Sinica, 2013.

Son yıllarda kök hücre biyolojisi, biyomedikal araştırmaların en dinamik alanlarından biri haline gelmiştir. Kök hücrelerin hasarlı dokuların yenilenmesinde kullanımı umut verici olsa da, teknik ve düzenleyici zorluklar nedeniyle klinik uygulamalara geçiş zaman almaktadır. Buna karşın, kök hücrelerin sinyal yollarının ilaç keşfinde hedef olarak kullanılması daha hızlı sonuçlar sunmaktadır.

Özellikle WNT ve Hedgehog yolları, hücre büyümesi ve farklılaşmasının ana düzenleyicileri olup, bu sistemlerdeki bozukluklar kanser, fibrozis ve dejeneratif hastalıklarla ilişkilidir. Bu yollar üzerinde geliştirilen ilaçlardan biri olan vismodegib (Erivedge), FDA tarafından cilt kanseri tedavisi için onaylanmıştır. Benzer şekilde, WNT yoluna etki eden ilaç adayları da klinik aşamadadır.

Araştırmalar, geleneksel Çin tıbbında kullanılan birçok bitkisel bileşiğin bu sinyal yollarını etkileyebildiğini göstermiştir. Bitkilerden izole edilen doğal moleküller, kök hücre sinyal bileşenlerine özgül bağlanarak etkili düzenleme sağlayabilir. Bu da doğal ürünlerin kök hücre temelli ilaç keşfinde güçlü adaylar olabileceğini ortaya koymaktadır.

1. Sinir Hücrelerine (Nöral) Farklılaşma

Bazı Çin bitkisel bileşenleri, kök hücrelerin sinir hücrelerine dönüşmesini teşvik eder.
Örneğin:

• Ginsenosid Rg1 (Panax ginseng): Kök hücrelerden nöron benzeri hücrelerin oluşumunu artırır.

• Baicalin (Scutellaria baicalensis): Nöron farklılaşmasını desteklerken glial hücre oluşumunu azaltır.

• Ginkgolid B (Ginkgo biloba): Yetişkin beyin kök hücrelerinde nöronal büyümeyi teşvik eder.

• Salidrosid (Rhodiola rosea): Kök hücreleri kolinerjik nöronlara dönüştürür; sinaptik protein sentezini artırır.

Bu bileşenler, Wnt, Notch ve MAPK sinyal yolları üzerinden etki ederek beyin hücre yenilenmesini destekler.

2. Damar (Endotel) ve Kalp (Kardiyomiyosit) Hücrelerine Farklılaşma

• Icariin (Epimedium), Ginsenosid Rb1 ve Tanshinon IIA (Salvia miltiorrhiza) gibi bileşenler, damar kök hücrelerinin endotel hücrelerine dönüşümünü hızlandırır, böylece kan akımını ve doku oksijenlenmesini iyileştirir.

• Salvianolik asit B, kalp kök hücrelerinden kardiyomiyosit oluşumunu destekler ve kalp kası yenilenmesine katkı sağlar.
  Bu etkiler genellikle eNOS-cGMP ve TGF-β sinyalleriyle ilişkilidir.

3. Kemik Hücrelerine (Osteoblast) Farklılaşma

Kemik yenilenmesinde kök hücrelerin osteoblastlara dönüşmesi önemlidir.

• Icariin ve Kaempferol, kemik iliği kök hücrelerinden osteoblast farklılaşmasını artırır.

• Ligustilide (Angelica sinensis) ve Salvianolik asit B gibi bileşenler, kemik matriks proteinlerini ve osteojenik genleri aktive eder.
  Bu bitkiler, osteoporoz gibi kemik kaybı durumlarında kök hücre yenilenmesini destekler.

4. Etkili Sinyal Yolları

Çin bitkisel bileşenleri, hücresel kaderi yönlendiren temel sinyal yollarını düzenleyerek etki gösterir:

• Wnt/β-Katenin yolu: Kök hücre çoğalması ve farklılaşmasının merkezinde yer alır. Icariin, Ginkgolid B ve Salidrosid bu yolu aktive eder.

• MAPK ve Notch yolları: Hücre yaşam döngüsünü, farklılaşmayı ve stres yanıtını düzenler.

• PPAR-γ ve eNOS-cGMP: Hücre metabolizması, enerji üretimi ve damar fonksiyonları üzerinde rol oynar.

• Sonik Kirpi (Shh) Sinyali: Bu (Shh) sinyal yolu, vücuttaki birçok kök hücre tipinin farklılaşmasında anahtar rol oynar. Bu yol; kalp kası hücreleri (kardiyomiyositler), damar endotelyal hücreleri, nöronlar ve kemik hücreleri (osteoblastlar) gibi birçok hücre tipinin gelişiminde etkili olur.

  Astragaloside IV adlı doğal bileşik, kök hücrelerin sinir, damar ve kalp kası hücrelerine dönüşümünü destekler. Kalp krizi geçirmiş deney hayvanlarında, bu bileşik Shh sinyalini artırarak damar oluşumunu (anjiyogenez) ve kalp hücrelerinin yaşam süresini uzatır. Aynı bileşik kemik oluşturan hücrelerin çoğalmasını ve göçünü de destekler.

  Radix astragali bitkisinin diğer bileşenleri (örneğin astragalus polisakaritleri), nöral kök hücrelerin dopamin üreten sinir hücrelerine dönüşümünü destekler. Bu etki yine Shh yolunun aktive edilmesiyle gerçekleşir.

  Benzer şekilde Panaxatriol saponinleri, beyin damar tıkanıklığı modeli oluşturulmuş sıçanlarda beyin fonksiyonunu ve kan akışını artırır. Bu etkiler, Shh sinyaliyle birlikte damar büyümesini sağlayan VEGF ve Ang-1 proteinlerinin artışıyla ilişkilidir. Salvianolik asit de bu yolu aktive ederek felç sonrası beyin dokusunun iyileşmesine katkı sağlar. Bu süreçte beyin kaynaklı büyüme faktörleri (BDNF, NGF) artar ve yeni nöronların hayatta kalma süresi uzar.

  Resveratrol ve onun glikozid formu Polidatin, Shh/Gli1 yolunu aktive ederek sinir dokusunu korur. Benzer şekilde, Polygonum multiflorum bitkisinde bulunan THSG adlı bileşik Shh sinyali aracılığıyla saç büyümesini destekler.

  Ayrıca Lycium barbarum (goji meyvesi) polisakkaritleri, sinir kök hücrelerinin gelişimini artırır, hücre ölümü ve oksidatif stresi azaltır. Bu etkiler hem Shh hem de PI3K/Akt yollarının birlikte düzenlenmesiyle ortaya çıkar. Atractylenolide III adlı madde ise kök hücrelerin kıkırdak hücrelerine dönüşümünü teşvik eder ve bu süreçte Shh-Gli1 sinyalini güçlendirir.

  Özetle, geleneksel Çin tıbbında “Qi’yi güçlendiren” veya “kanı canlandıran” bitkilerdeki bu aktif bileşenler, bağışıklık sistemi, kemik iliği ve doku yenilenmesi üzerinde düzenleyici etkilerini büyük oranda Shh sinyali üzerinden gösterirler.

• Notch (Çentik) Sinyal Yolu

  Salvianolik asit B, kök hücrelerin karaciğer hücrelerine farklılaşmasını desteklerken Notch1/3 reseptörlerini ve Jagged2 ligandı baskılar. Bu, hücresel olgunlaşmayı kontrol eden Hes1/5 genlerinin dengeli çalışmasını sağlar.

  Benzer şekilde matrin içeren serum, karaciğer öncül hücrelerinin büyümesini ve farklılaşmasını Notch sinyali üzerinden düzenler.
  Salidrosid, sinir hücrelerinin çoğalmasını artırır, olgun nöron belirteçlerini aktive eder ve Notch1-Hes1 yolunu baskılayarak sinirsel olgunlaşmayı destekler.

  Astragaloside IV, Alzheimer modellerinde nöral kök hücrelerin hem nöronlara hem de astrositlere dönüşümünü teşvik eder, öğrenme ve hafızayı iyileştirir.
  Osthole (Cnidium monnieri’den elde edilir) ise beyin hasarı sonrası sinir hücrelerinin sayısını artırır, Notch1 ve Hes1 genlerini aktive ederek nöron yenilenmesini destekler.

  İkariin, östrojen benzeri etkileriyle kemik kök hücrelerinin osteoblastlara dönüşümünü destekler. Bu etki östrojen reseptörleri üzerinden gerçekleşir. Ayrıca PPARγ, C/EBPα gibi yağ hücresi genlerini baskılayarak kemik oluşumunu güçlendirir.
  İkariin ayrıca TAZ adlı düzenleyici proteini aktive eder; bu protein RUNX2’yi destekleyerek osteogenez, PPARγ’yı baskılayarak adipogenez yönünü belirler. Kaempferol de benzer şekilde TAZ aktivasyonunu artırır.

  Çeşitli bitkilerdeki psoralen, bakuchiol, genistein, puerarin, notoginsenosid R1 gibi fitoöstrojenler de östrojen reseptörlerini aktive ederek kemik hücre gelişimini destekler.

• Diğer Sinyal Yolları (eNOS/NO/cGMP – MAPK – AMPK)

  eNOS/NO/cGMP yolu, kök hücrelerin hem kemik hem kalp kası hücrelerine dönüşümünde önemli rol oynar.
  İkariin bu yolu aktive ederek nitrik oksit üretimini artırır, hücre büyümesini ve damar oluşumunu destekler.
  Benzer şekilde Kurkumin (zerdeçal bileşiği), kalp kası hücrelerinin gelişiminde etkili genleri (NKX2.5, troponin, miyozin) aktive eder.
  Salvianolik asit B, Ginkgolid B ve Salidrosid de bu yolu destekleyerek damar ve kalp hücrelerinin yenilenmesini kolaylaştırır. Salvianolik asit B, başlıca Salvia miltiorrhiza Bunge bitkisinden (Türkçede Danshen veya Kırmızı adaçayı olarak bilinir) elde edilir.)

• MAPK sinyal yolu, osteoblastların farklılaşmasında temel mekanizmadır. İkariin, Salidrosid, Salvianolik Asit B ve Tanshinon IIA gibi bileşikler bu yolu aktive ederek kemik dokusunun yenilenmesini hızlandırır.

  Son olarak, AMPK sinyal yolu enerji dengesini düzenler ve kök hücrelerin kaderini belirler.
  Resveratrol, AMPK-Ulk1 yolunu aktive ederek hücre yenilenmesini ve kök hücre “gençliğini” korur.
  Benzer şekilde, Medikarpin ve Kryptotanshinon, beyaz yağ hücrelerinin kahverengi yağa dönüşümünü destekler; bu da enerji metabolizmasını artırır ve termojenez yoluyla yağ yakımını kolaylaştırır.

• Kök Hücre Yaşlanmasında Wnt, Shh ve Notch Sinyal Yolları ile Çin Bitkisel Aktiflerinin Etkisi

  Son yıllarda yapılan araştırmalar, kök hücre yaşlanmasının Wnt, Shh (Sonic Hedgehog) ve Notch sinyal yollarıyla yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu yollar sadece hücre farklılaşmasını değil, aynı zamanda hücre yaşlanması, mitokondri fonksiyonu ve oksidatif stres dengesini de düzenler.

  Wnt sinyali, kök hücrelerin yenilenmesinde önemli bir rol oynar. Ancak bu yolun uzun süreli veya aşırı aktivasyonu, mitokondriyal stres ve reaktif oksijen türlerinin (ROS) artışıyla hücre yaşlanmasına neden olabilir. Buna karşılık, ginseng kökenli ginsenosid Rg1, Wnt/β-katenin yolunun aşırı aktivasyonunu baskılayarak kök hücre yenilenmesini ve çoğalmasını destekler.

  Shh sinyali (Sonic Hedgehog), kök hücrelerin genç kalmasını sağlayan bir diğer yoldur. Bu yolun aktive edilmesi, hücre yaşlanmasını geciktirir ve doku yenilenmesini artırır. Örneğin, Shh aktivasyonu ile endometriyal kök hücre yaşlanması baskılanmış ve radyasyona bağlı hücre hasarı azalmıştır. Yaşlı organizmalarda Shh düzeyinin azalması, özellikle kemik hücrelerinde (osteoblastlarda) zayıf iyileşme ve kırık onarımında yavaşlama ile ilişkilidir. Doğal bileşenlerden resveratrol, polidatin ve THSG gibi polifenoller Shh yolunu aktive ederek hem sinir hem de damar hücrelerinde yaşlanmayı geciktirici etki gösterir.

  Notch sinyali ise çift yönlü bir role sahiptir. Normal koşullarda hücre farklılaşmasını ve doku bütünlüğünü korur; ancak aşırı aktivasyonu inflamasyon ve erken hücre yaşlanmasına yol açabilir. Bazı Çin bitkisel bileşenleri, örneğin salidrosid, Notch yolunun aşırı uyarımını baskılayarak hem kök hücre yaşlanmasını hem de hücresel hasarı azaltır. Salidrosid (aynı zamanda rhodioloside olarak da bilinir), başlıca Rhodiola rosea L. bitkisinden elde edilir.

  Sonuç ve Genel Değerlendirme

  Çin tıbbında “yaşam enerjisini destekleyici” (Qi tonik) ve “kanı besleyici” bitkilerden elde edilen aktif bileşikler, kök hücre fonksiyonlarını çok yönlü olarak etkiler.

  Bu maddeler:

  1. Kök hücre farklılaşmasını yönlendirir ve yaşlanmayı yavaşlatır.

  2. Aynı bileşik farklı doku hücrelerinde farklı etkiler gösterebilir.

  3. Wnt, Shh ve Notch yolları genellikle birbirine bağlı çalışır; bu yolların dengeli aktivasyonu gençleşme ve doku onarımı için gereklidir.

  4. Örneğin salvianolik asit B, bir yandan Wnt sinyalini aktive ederken Notch yolunu baskılar; bu da hem karaciğer hem sinir dokusunda iyileştirici etki yaratır. Aynı bileşik nitrik oksit-cGMP yolunu da etkileyerek osteoblast farklılaşmasını destekler.

  Sonuç olarak, Wnt, Shh ve Notch yolları, kök hücrelerin kaderini belirleyen temel sinyal ağlarıdır. Çin bitkisel tıbbındaki birçok aktif madde bu yolları düzenleyerek, hücre yenilenmesi, yaşlanmanın yavaşlatılması ve doku onarımında güçlü bir potansiyel sunmaktadır. Ancak bu maddelerin hedeflediği moleküler mekanizmaların tam olarak anlaşılabilmesi için daha fazla deneysel ve klinik çalışmaya ihtiyaç vardır.

  Fitokimyasal BileşiklerNaringin

  Naringin, flavonoid grubundan doğal bir bileşiktir. Güçlü antioksidan ve antikanser özellikleri vardır, ayrıca kolesterolü düşürür. Osteoporoz ve osteoartrit gibi kemik hastalıklarının tedavisinde de kullanılır.
  Laboratuvar çalışmalarında, kemik hücrelerinin gelişimini sağlayan genleri (Runx2, OCN, Col1) aktive ettiği ve kök hücre çoğalmasını artırdığı görülmüştür. Naringin ayrıca ERK ve Notch1 sinyal yollarını uyararak hücre yenilenmesini destekler.
  Bazı çalışmalar, Wnt/β-katenin ve BMP4 yolları üzerinden kemik oluşumunu artırdığını göstermektedir. Bu özellikleriyle naringin, kemik rejenerasyonunda kullanılabilecek doğal bir adaydır.

  İkariin (ICA), geleneksel Çin tıbbında sık kullanılan Herba Epimedii bitkisinden elde edilen bir flavonoiddir. Anti-inflamatuar, antiaterosklerotik, antikanser ve anti-diyabetik etkileri bulunur.
  Kemik iliği kök hücrelerinde Wnt/β-katenin, ERK ve p38 MAPK yollarını aktive ederek kemik oluşumunu destekler. Ayrıca GSK-3β ve siklin D1 proteinlerini artırarak hücre döngüsünü hızlandırır.
  İkariinin türevi olan İkarisid II (ICS II) de kemik hücre farklılaşmasını artırır, PI3K/AKT/mTOR yolunu aktive eder, osteogenez genlerini uyarır ve yağ hücrelerine dönüşümü baskılar.
  Sonuç olarak ikariin, osteoporoz gibi kemik kaybı hastalıklarında etkili olabilecek doğal bir ajandır.

  Genistein, soya fasulyesinde bol bulunan bir izoflavondur ve bitkisel östrojen etkisi taşır. Antioksidan, antikanser ve kemik koruyucu özellikleri vardır.
  Düşük dozlarda genistein, kemik yapımında görevli enzimleri (alkali fosfataz) ve DNA sentezini artırarak osteogenezi destekler.
  Bu etki, östrojen reseptörleri, BMP/SMAD ve Runx2 yolları aracılığıyla gerçekleşir. Ancak bazı çalışmalar, genisteinin yüksek dozlarda yağ hücre oluşumunu artırabileceğini ve bu nedenle denge gerektirdiğini belirtmektedir.
  Ayrıca genistein, hücrelerin hayatta kalmasını artırır ve apoptozu (programlı hücre ölümü) azaltır.

  Hiyaluronik asit, tıpta yaygın olarak kullanılan doğal bir polimerdir. Özellikle kıkırdak dokusunun yenilenmesinde önemli rol oynar.
  Kök hücrelerle birlikte kullanıldığında, hem hayvan hem insan çalışmalarında kıkırdak onarımını hızlandırdığı gösterilmiştir.
  HA, Wnt/β-katenin yolunu aktive ederek hücre çoğalmasını ve farklılaşmasını artırır. Bu nedenle, doku mühendisliği ve rejeneratif tıp alanında etkili bir destek bileşendir.

  Resveratrol, üzüm, yaban mersini ve yer fıstığı gibi bitkilerde bulunan bir polifenolik fitoöstrojendir.
  Kök hücrelerde ERK1/2 ve p38 MAPK yollarını uyararak proliferasyon ve osteoblast farklılaşmasını teşvik eder.
  Düşük dozlarda hücre çoğalmasını artırırken, yüksek dozlarda hücre yaşlanmasını hızlandırabilir. Ayrıca SIRT1/FOXO3A yolunu aktive ederek kemik yapımını güçlendirir ve Runx2 gen ekspresyonunu artırır.
  Bu sayede resveratrol, hem anti-aging hem de kemik yenileyici etkilere sahip bir doğal bileşiktir.

  Fitokimyasal – Sinyal Yolu – Klinik Potansiyel Tablosu

  Bileşik : Naringin

• Etki Mekanizması: Kök hücre proliferasyonunu artırır, osteogenik genleri (Runx2, OCN, Col1) aktive eder

• Hedef Sinyal Yolu / GenKlinik Potansiyel /: ERK, Notch1, BMP4, Wnt/β-katenin

• Kullanım Alanı: Osteoporoz ve osteoartrit tedavisi, kemik rejenerasyonu

• Bitkisel Kaynak: Narenciye kabukları (özellikle greyfurt)

• Bileşik : İkariin (ICA)

• Etki Mekanizması: Kök hücre proliferasyonunu artırır, osteogenik genleri (Runx2, OCN, Col1) aktive eder

• Hedef Sinyal Yolu / GenKlinik Potansiyel /: Wnt/β-katenin, ERK, p38 MAPK, GSK-3β, PI3K/AKT/mTOR

• Kullanım Alanı: Osteoporoz tedavisi, kemik ve kıkırdak yenilenmesi

• Bitkisel Kaynak: Herba Epimedii (Epimedium türleri)

• Bileşik : İkarisid II (ICS II)

• Etki Mekanizması: Osteogenez genlerini artırır, adipogenezi baskılar

• Hedef Sinyal Yolu / GenKlinik Potansiyel /: Runx2, ALP, Kolajen I, PPARγ, Fabp4

• Kullanım Alanı: Antiosteoporotik, antihipoksik, antikanser ajan

• Bitkisel Kaynak: Epimedium bitkisi türevi

• Bileşik : Genistein

• Etki Mekanizması: Östrojen benzeri etkiyle kemik yapımını destekler, antioksidan ve antikanser etkiler gösterir

• Hedef Sinyal Yolu / GenKlinik Potansiyel /: ER, BMP/SMAD, Runx2, p38 MAPK-Cbfa1

• Kullanım Alanı: Osteoporoz, menopoz sonrası kemik kaybı, anti-aging

• Bitkisel Kaynak: Soya fasulyesi, baklagiller

• Bileşik : Hiyaluronik Asit (HA)

• Etki Mekanizması: Hücre proliferasyonu ve kıkırdak yenilenmesini artırır

• Hedef Sinyal Yolu / GenKlinik Potansiyel /: Wnt/β-katenin, wnt3a, siklin D1

• Kullanım Alanı: Kıkırdak rejenerasyonu, doku mühendisliği, ortopedik tedaviler

• Bitkisel Kaynak: Hayvansal dokular, bakteriyel fermantasyon ürünleri

• Bileşik : Resveratrol (RSVL)

• Etki Mekanizması: Hücre proliferasyonunu uyarır, osteogenezi artırır, yaşlanmayı yavaşlatır

• Hedef Sinyal Yolu / GenKlinik Potansiyel /: ERK1/2, p38 MAPK, SIRT1/FOXO3A, Runx2

• Kullanım Alanı: Osteoporoz, kardiyoprotektif, anti-aging, nöroprotektif

• Bitkisel Kaynak: Üzüm, yaban mersini, yer fıstığı, dut

Sonuç ve Klinik Önemi

Çin bitkisel ilaçlarındaki doğal aktif bileşenler, kök hücrelerin yenilenme ve farklılaşma kapasitesini yeniden canlandırarak yaşlanmaya karşı biyolojik direnç oluşturabilir.
Bu yaklaşım, klasik kök hücre naklinin aksine daha güvenli ve fizyolojik bir yoldur — çünkü vücudun kendi endojen kök hücrelerini uyarır.

Klinik olarak bu strateji:

• Doku onarımını artırabilir,

• Sinir ve kalp hasarını azaltabilir,

• Osteoporoz ve nörodejeneratif hastalıklarda hücresel gençleşme sağlayabilir.

Sonuç olarak, Çin bitkisel tıbbı rejeneratif tıp ile sağlıklı yaşlanma biliminin birleştiği yeni bir paradigma sunmaktadır:

“Doğal bileşenler, hücre kaderini yeniden programlayarak yaşam enerjisini (Qi) biyolojik yenilenmeye dönüştürebilir.”

Kısaltmalar

8-OHdG: 8-Hidroksi-2'-deoksiguanozin

a -MHC: α -Miyozin ağır zinciri

Ah: Asetilkolin

ADSC'ler: Yağdan türetilen kök hücreler

Gerçek: Protein kinaz B

ALP: Alkalin fosfataz

AMPK: AMP ile aktifleşen protein kinaz

ANP: Atriyal natriüretik peptid

BDNF: Beyinden türetilen nörotrofik faktör

BMP: Kemik morfogenetik proteinleri

BMSC'ler: Kemik iliği mezenkimal kök hücreleri

- BrdU: Bromodeoksiüridin

cGMP: Siklik guanozin monofosfat

EGFR: Epidermal büyüme faktörü reseptörü

eNOS: Nitrik oksit sentaz 3

EPC'ler: Endotel progenitör hücreler

ER α : Östrojen reseptörü 1

ERK1/2: Hücre dışı sinyalle düzenlenen kinaz 1/2

ESC'ler: Embriyonik kök hücreleri

FABP4: Yağ asidi bağlayıcı proteinler 4

: Fibroblast büyüme faktörü

GFAP: Glial fibriler asidik protein

GPR30: Östrojen için AG proteinine bağlı reseptör

GSH-px: Glutatyon peroksidazı

GSK- 3β : Glikojen sentaz kinaz-3 β

HSC'ler: Hematopoietik kök hücreleri

KCNE1: Potasyum voltaj kapılı kanal alt ailesi E üyesi 1

HARİTA-2: Mikrotübül ile ilişkili protein-2

MAP kinazı: Mitojenle aktifleşen protein kinaz

- MCAO: Orta serebral arter tıkanıklığı

MDA: Malondialdehit

MLC-2v: Ventriküler miyozin hafif zincir-2 izoformu

Ne yapıyorsun? Sinir hücresi yapışma molekülü

Nefm: Nöronal spesifik nörofilaman

NGF: Sinir büyüme faktörü

HAYIR: Nitrik oksit

NPC'ler: Sinir progenitör hücreleri

NSC'ler: Nöral kök hücreler

: Nöron spesifik enolaz

OCN: Osteokalsin

Açık: Osteopontin

OVX: Yumurtalığı alınmış

PI3K: Fosfoinositid 3-kinaz

PKG: Protein kinaz G

PPAR γ : Peroksizom proliferatörüyle aktifleştirilen reseptör-gamma

sGC: Çözünür guanilil siklaz

Şşşt: Sonik kirpi

SENK-1: Sinapsin-1

: Subventriküler bölge

TAZ: PDZ bağlama motifli transkripsiyonel ortak aktifleştirici

TGF- β 1: Dönüştürücü büyüme faktörü beta 1

- THSG: 2,3,5,4'-Tetrahidroksistilben-2-O- p -d-glukozit.